Kazak Adı: "Kazak adına eskiden Kazak'larla ilişki kuran, yazı kültürüne sahip memleketlerin yazılı kaynaklarında rastlamak mümkündür. Bunlar; Çin, Arap, Farsı, Bizans, Rus, Moğol ve Türk dillerinde yazılan eserlerdir. Bu eserlerin dil özelliklerinden dolayı "Kazak" adı: Asa, Kasa, Hasa, Haysak, Kosok, Gasag, Hasık, Kasok, Kazak, Kazsak v.s. çeşitli şekillerle yazılmıştır.
Kazak adının ne zaman ortaya çıktığını tam olarak söyleyemiyoruz. Çünkü, "Kazak" kelimesinin etimolojisi tarihin derinliklerinde yer almaktadır. Kazak'lar hakkında tarihçiler çeşitli hipotezler, deliller getiriyorlar. Mesela, Akademik Marr: "...Kafkaz'da "Kazak'lar (kasok, kasahi) yaşıyorlar...", Çekoslovak tarihçisi Groznıy: "Kazak'lar m.ö. Hazar denizinin Batı bölgesinde yaşayan Hun'ların torunları ve kafkaz kaspi kelimelerinin kaz, kas kökünden türemiş olduğunu, "Kazak" adının da bu kelimeden kaynaklandığını söylüyor. Ermeni tarihçi-yazar Musa Hareni: "...İran Padişahı Velirittis'in devrinde, m.ö. 197-126 y.y. Kazak'ların Farsı'larla savaştığını yazıyor."
Meşhur alim Vernştam, Radlof'un Vamberi'nin, Bartold'un, Samoyloviç'in, Marr'ın "Kazak" terimi hakkında söylediklerini destekleyerek, bu kelimenin tarihî asırlara inen kökeni olduğunu," Kaspii ve Sak kelimelerin mürekkebinden meydana geldiğini "hür, yiğit, bağımsız, isyancı anlamlarının sonradan kazandığını söylüyor. Kazak şairi Kadır Mırzalı: "...Biz-Kazak, ecelden erkindik ansağan..." diye, Kazak adının "hür" anlamına geldiğini belirtiyor.
|
